Ze względu na stale rosnące wymagania silników i ich komponentów, bazy olejów silnikowych, które są wykorzystywane do produkcji uległy zmianie na przestrzeni lat. Dzięki temu powstały różne rodzaje olejów silnikowych. Wyjaśniamy różnice i na co zwrócić uwagę przy wyborze odpowiedniego oleju.
Jakie rodzaje olejów silnikowych istnieją?
Zasadniczo rozróżnia się mineralne i syntetyczne oleje silnikowe. Oleje mineralne są bardziej odpowiednie dla starszych pojazdów o niższych wymaganiach, natomiast oleje syntetyczne są stale udoskonalane, aby sprostać złożonym wymaganiom nowoczesnych silników. Natomiast powstały bardziej specjalistyczne podziały
Bazując na podziale API, można wydzielić takie rodzaje baz olejowych:
- I i II grupa – Oleje mineralne
- III grupa – Oleje wykonane w technologii syntetycznej (hydrokrakowane)
- IV grupa – Oleje w pełni syntetyczne, czyli PAO (polialfaolefiny)
- V grupa – wszystko, czego nie da się zaliczyć do pierwszych czterech grup, np. estry i poliglikole.
Oleje mineralne
Olej mineralny jest pozyskiwany z ropy naftowej. Tak zwany proces rafinacji usuwa zanieczyszczenia i niechciane węgle z ropy naftowej. Następnie można dodać różne pakiety dodatków, aby poprawić właściwości oleju mineralnego np. olej silnikowy MoS2 Leichtlauf 15W-40.
W przeciwieństwie do olejów syntetycznych, oleje mineralne mają ograniczone właściwości ze względu na rosnące wymagania, takie jak dłuższe okresy między wymianami oleju, rosnąca gęstość mocy i wymagania dotyczące niskiej lepkości.
Oleje Półsyntetyczne
Półsyntetyczne oleje silnikowe produkowane są na bazie olejów mineralnych, do których dodano pewną ilość olejów syntetycznych – zazwyczaj od 10% do 20%. W porównaniu z olejami mineralnymi oferują one korzyści w zakresie właściwości zimnego rozruchu, czystości silnika i ochrony przed zużyciem. Tego typu oleje są najczęściej stosowane w starszych pojazdach, do typowych lepkości należy 10W-40 np. olej silnikowy MoS2 Leichtlauf 10W-40.
Są tańsze od olejów syntetycznych i charakteryzują się lepszymi parametrami od olejów mineralnych, przy bardzo podobnej cenie.
Oleje hydrokrakowane (technologia syntetyczna)
Olej jest wytwarzany przez hydrokraking, dlatego te oleje są również nazywane olejami HC. Obecnie oleje HC oferują najlepszą możliwą wydajność dla wszystkich nowoczesnych silników. Ze względu na ciągły dalszy rozwój, prawie cały rozwój olejów dzisiaj opiera się na tej technologii syntetycznej. Oleje te spełniają najwyższe standardy jakościowe według API i ACEA, co potwierdzają oficjalne aprobaty producentów pojazdów np. olej silnikowy Top Tec 4200 5W-30.
Nowoczesne silniki są zalewane tymi olejami, spełniają one najnowsze aprobaty producentów, które dostosowane są do wymagań emisji spalin i nowoczesnej technologii wytwarzania silników. Znacznie wytrzymalsze na starzenie od olejów mineralnych.
Oleje syntetyczne
W przypadku olejów syntetycznych rozróżnia się dwa różne procesy produkcyjne. W pierwszym wariancie olej wytwarzany jest w procesie polimeryzacji. Oleje PAO przewyższają oleje mineralne pod względem właściwości smarnych, zakresu temperatur roboczych i właściwości płynięcia. Są jednak bardzo drogie w produkcji i nie są już w stanie sprostać wysokim wymaganiom nowoczesnych silników, dlatego oleje PAO tracą na znaczeniu np. olej silnikowy Synthoil High Tech 5W-40.
Najdroższe w produkcji, ale najbardziej wytrzymałe na starzenie i temperatury i do najnowszych silników, szczególnie Diesla nie można ich stosować, bo nie mają aprobat producentów.
Jakie znaczenie ma lepkość oleju silnikowego?
Lepkość wskazuje na opór przepływu oleju lub jak lepki jest olej. Do prawidłowego oznaczenia używa się dwóch liczb. Pierwsza liczba jest zawsze oznaczoną literą „W”, co oznacza „zima”. Liczba ta wskazuje przepływ oleju w temperaturze poniżej 0 °C, im niższa wartość tym olej jest lepiej dostarczany podczas zimnego rozruchu. Druga liczba ta oznacza płynność przy temperaturze oleju 100 °C, ponieważ oleje silnikowe są naturalnie bardziej lepkie w niskich temperaturach niż po podgrzaniu.
Zasada jest taka: im niższa liczba, tym mniej lepki jest olej. Na przykład olej 5W-40 jest mniej lepki przy niskiej temperaturze zimnego rozruchu niż olej silnikowy o lepkości 10W-40. Natomiast olej 10W-30 jest mniej lepki niż olej 10W-40 przy temperaturze roboczej oleju 100 °C. Lepkość sama w sobie nie jest jednak cechą jakościową.
Dlaczego oleje silnikowe stają się coraz mniej lepkie?
Mniej lepki jest olej silnikowy, zmniejsza siłę, którą silnik musi wygenerować, aby przepompować go przez układ smarowania. To zmniejsza zużycie paliwa, co wspiera stałe wysiłki producentów samochodów w zakresie redukcji emisji spalin.
Im mniej lepki staje się olej silnikowy, tym ważniejsza jest rola dodatków. W przeszłości olej bazowy był najważniejszym elementem oleju silnikowego, ale dziś są to pakiety dodatków. Prawie jedna trzecia składu nowoczesnych olejów składa się z pakietów dodatków. Tylko one zapewniają czyszczenie, ochronę antykorozyjną, chłodzenie i smarowanie dla wyjątkowo rzadkich olejów. Sam olej jest często tylko płynem nośnym pakietów dodatków.
Jaki olej wybrać do Twojego samochodu?
Przy wyborze odpowiedniego oleju silnikowego istotne jest przede wszystkim spełnienie specyfikacji podanych przez producenta. Obecnie istnieje ponad 50 różnych atestów producentów. Dlatego przed zakupem oleju silnikowego koniecznie zapoznaj się z instrukcją obsługi pojazdu i sprawdź, jaką lepkość i normy oleju musi spełniać olej.
Dzięki naszemu katalogowi doboru olejów w ciągu kilku sekund znajdziesz odpowiedni olej silnikowy do swojego pojazdu.